محسن امین‌زاده
توصیه‌هایی به مقامات عالی و رئیس‌جمهور در سیاست خارجی و توسعه ملی[۱] ︱بخش اول
همچون سایر اصلاح طلبان معتقد به توسعه‌ی دموکراتیک، عادلانه، متوازن، پایدار و همه‌جانبه در ایرانی مستقل، مقتدر، یکپارچه و امن برای همه‌ی ایرانیان در چارچوب نظام هستم. اما توسعه و پیشرفت اقتصادی، پدیده‌هایی بشری است که در جوامع مختلف تجربه شده و می‌شود. هر روز در میانه حیرت و حیرانی ملت ایران، کشوری دیگر به‌ویژه در قاره آسیا در مسیر توسعه ملی و پیشرفت اقتصادی گام‌های بلند و حیرت‌انگیزی برمی‌دارد و شتابان از اقتصاد در حال پس‌رفت ایران عبور می‌کند و جهانیان را به تمجید خود وامی‌دارد.
آموختن از تجربیات دیگران اقدامی ضروری و خردمندانه برای انتخاب‌های درست در جهت رفع سریع‌تر نابسامانی‌های کشور و اصلاح اشتباهات دولتمردان و قرار گرفتن کشور در مسیر درست افتخار و اقتدار ملی است. در سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ تلاش زیادی کردم که با نوشتن، توجه دولت احمدی‌نژاد را به اصلاح راهبرد انحرافی توسعه هسته‌ای ایران جلب کنم. توصیه کردم که ایران در راهبرد هسته‌ای، از ژاپن بیاموزد و سرنوشت کشور را در شورای امنیت سازمان ملل به‌دست دولت آمریکا ندهد. احمدی‌نژاد نیاموخت و تلاش‌ها برای ترغیب نظام به توقف سیاست انحرافی او در کشاندن پرونده هسته‌ای ایران به سیاه‌چال تحریم جهانی بی‌ثمر ماند و به همت تندروها، ایران ۱۶ سال به صحنه کم‌هزینه‌ترین نبرد برای آمریکا و فلج‌کننده‌ترین نبرد برای ایران کشانده شد. چنانکه در ادامه می‌آید، همچنان توجه ویژه به آموزه‌های توسعه هسته‌ای ژاپن پس از جنگ جهانی دوم، در سایه مدیریت بی‌اعتمادی‌های جامعه جهانی نسبت به این کشور، برای ایران راهگشا است.
- از ژاپن بیاموزید که یکی از موفق‌ترین قدرت‌های اقتصادی جهان در نیم قرن اخیر است. پس از شکست در جنگ جهانی دوم، راهبران‌اش بنیان ژاپن نوین، سومین اقتصاد جهان و سومین صنعت صلح‌آمیز هسته‌ای جهان را بر خرابه‌های حملات اتمی آمریکا، بنا نهادند.
- از رهبران ژاپن بیاموزید که مواضع نظامی‌گرا و راهبردهای نظامی خشن و متجاوزشان، با شکست در جنگ جهانی دوم به انتها رسید. راهبرد نوین‌شان برای کسب مجدد قدرت اقتصادی، هسته‌ای و نظامی، بدون تهدید و تظاهر نظامی‌گری و با اعتمادسازی دیپلماتیک، این کشور را دوباره به قدرتی بزرگ بدل کرد.
- از ژاپن بیاموزید که با راهبرد تنش‌زدایی و اعتمادسازیِ مداوم با جامعه جهانی، به یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای هسته‌ای جهان بدل شد و در صنایع هسته‌ای صلح‌آمیز، حتی بالاتر از دارندگان سلاح هسته‌ای، روسیه، بریتانیا و چین ایستاد.
- از ژاپن بیاموزید که با توان صنایع هسته‌ای‌اش به قدرت تولید سلاح هسته‌ای نیز بسیار نزدیک شد. یک ظرفیت بازدارندگی بالقوه هسته‌ای نظامی که رهبران ژاپن هرگز از آن یاد نکردند و هرگز هیچ ادعا و تظاهری در این رابطه نداشته و ندارند.
- از راهبرد اعتمادسازی ژاپن برای توسعه صنایع هسته‌ای تا بالاترین کیفیت جهانی بیاموزید. چیزی که ایران در سال ۱۳۸۴ بدون قصد ساخت سلاح هسته‌ای (طبق فتوای رهبری) از ژاپن نیاموخت و با رویکرد افراطی، پرونده هسته‌ای ایران را در شورای امنیت سازمان ملل تحویل آمریکا داد.
- از تجربه پیروزی اقتصادی ژاپن پس از جنگ جهانی بیاموزید وبا برگشت به برجام، برای پیروزی در بازسازی اقتصاد بیمار و رو به قهقرای کشور بکوشید. هرچند نشانه‌های افراط‌گراییِ مجدد علیه برجام و دیپلماسی هسته‌ای کم نیست، اما با فقیرتر شدن ایران و خالی شدن خزانه، غالب اصولگرایان نیز تهدید و نظامی‌گری بی‌خردانه را مانع اقتدار ملی می‌دانند. در عین حال دولت پنهان قدرتمندتر از آن است که حتی دولت اصولگرا هم قادر به حذف آنها از دخالت مخرب در امور باشد.
- از ژاپن بیاموزید که رفع بحران‌های ملی و اقتدار اقتصادی نیاز به سیاست خارجی قدرتمند، موفق و پویا و اعتماد سازی با جامعه جهانی دارد. بنیان مناسبات بین‌المللی خود را بر اقتدار اقتصادمحور، همراه با اعتمادسازی و صلح‌طلبی قرار دهید.
- از ژاپن بیاموزید و از توهم موهوم حل بحران تحریم‌ها با نمایش تشدید اقتدار نظامی و هسته‌ای و تهدید دیگران دوری کنید و افتخار نجات کشور از این دام هستی‌سوز به‌ظاهر انقلابی تندروها و دولت پنهان را به نام دولت خودتان ثبت کنید.
- از ژاپن بیاموزید و سرنوشت دیپلماسی و سیاست‌ورزی بین‌المللی و منطقه‌ای را به دست خردمندان غیرنظامی بسپارید. نظامیان را به پادگان‌ها برگردانید و تظاهر به نظامی‌گری را از صدر کنش‌های بین‌المللی ایران خارج کنید.
- از ژاپن بیاموزید که چگونه با شکست‌ها، واقع‌بینانه مواجه شوید. از شکست ماجراجویی‌ها و سیاست خارجی دولت احمدی‌نژاد در تحویل پرونده هسته‌ای ایران به آمریکا در سال ۱۳۸۴ و شکست‌های پیدا و پنهان کشور در مواجهه با جنگ اقتصادی و تحریم‌های جهانی علیه ایران درس بگیرید. بنیان راهبرد اقتدار ملی را بر پایه آموزه‌های تلخ ۱۶ ساله گذشته استوار کنید.
- همچون ژاپنی‌ها بنیان اقتدار ملی را بر اقتدار اقتصادی بگذارید و اقتدار دفاعی و هسته‌ای صلح‌آمیز را در سایه اقتدار اقتصادی دنبال کنید.
[۱] – این مقاله بخش اول توصیه‌های به نظام و دولت آقای رئیسی برای آموختن از آموزه‌های توسعه ملی سایر کشور‌ها (اینجا توسعه هسته‌ای ژاپن) است که تفصیل آن در مقاله «استراتژی توسعه ملی؛ چین یا کره شمالی» در شماره هفتم ماهنامه مشق فردا منتشر شده است.